Anksiyete Hakkında Temel Bilgiler

Anksiyete nedir?

Anksiyete ruhsal dünyamızın önemli işlevlerinden biridir. Beynimizin bir şeye ihtiyaç duyduğunun açık ifadesidir. Yani açlık, susuzluk, cinsel ihtiyaçlar gibi birtakım gereksinmelerin varlığı anksiyete ile hissedilir. “Anksiyete nedir?” sorusunun hemen arkasından diyebiliriz ki anksiyete olmazsa olmaz bir şeydir.

Anksiyete bozukluğu ne demek?

Anksiyete bozukluğu -bir diğer adı ile kaygı bozukluğu– hissedilen anksiyetenin ihtiyacın giderilmesi doğrultusunda girişilecek çabayı engelleyecek kadar şiddetli olması halidir. Örneğin; sınav sırasında başarı gösterme ihtiyacı içerisindeki bir insanın aşırı anksiyete halinde sorulara cevap verememesi durumudur.

Anksiyete bozukluğunun çözümlenmesi nasıl olur?

Aşırı anksiyetenin katlanılabilir hale gelmesi için insan beyninde birtakım savunma mekanizmaları vardır. Bunlar başarılı ya da başarısız olmak üzere iki ana başlığa ayrılabilir.
Başarısız olan savunma mekanizmaları anksiyeteyi katlanılabilir noktaya indiremeyenlerdir. Örneğin inkar bunlardan birisidir. Düşünün bir kez! Susamış olan bir insan hissettiği anksiyete nedeniyle susuzluğunu inkar ederse neler olur? Susuzluk daha da artar, buna bağlı olarak anksiyete daha da şiddetlenir ve paralel olarak anksiyete çözümleneceği yerde artarak hastalık seviyesine çıkar. Başarılı mekanizmalar ise; anksiyetenin gerekçesini tespit edip çözüm üretme çabası olarak özetlenebilir.

Anksiyete bozukluklarının belirtileri nelerdir?

“Anksiyete nedir?” sorusu kadar önemli bir soru da “Anksiyete belirtileri nelerdir?” sorusudur. Anksiyetenin aşırı şiddetli olması halinde beyin bir dizi reaksiyon gösterir. Bunlar ya problemden kaçmaya yöneliktir ya da abartılı teyakkuz halidir ki savaşmakla özdeştir. Ayrıntılara girilecek olursa anksiyete belirtileri şöyledir:

Şiddetli kalp çarpıntısı
Soğuk terleme
Titreme
Nefes alış verişinde artış

Nefes alışverişine bağlı olarak kan asiditesinde bozulma anksiyete belirtilerinin başlıcalarındandır.

Tüm bunların sonucunda da el, kol, dudak ve parmaklarda uyuşma ve karıncalanma, çizgili kaslarda kasılma ile karakterizedir. Bütün kaslar kasılmış adeta keman yayı gibi olmuştur. Bunlardan boyun kası işin içine girerse gerilim tipi baş ağrısı meydana gelir. Aslına bakılırsa anksiyete belirtileri (semptom) şöyle bir metaforla izah edilebilir; Savaşmakta olan bir bedenin alacağı şekil, aşırı anksiyetede meydana gelen hadiselerin bir özetidir. Gözler uzağı görmek üzere göz bebekleri genişler bacak kaslarına giden kan artar, cilt kaslarına giden kan azalır yani savaşmakla ilgili organlar daha fazla kan almaktadır. Buna beyin de dahildir. Kalp damarları genişler, hiperventilasyon (sık nefes alma) vs. oluşur.

Anksiyete bozukluklarının tedavisi nedir?

Aşırı anksiyete tedavisi üç şekilde ele alınabilir;

Başta BDT (Bilişsel Davranışçı Terapi) ve Destekleyici terapi olmak üzere psikoterapiler.
Beyinde gerçekleşen moleküler değişiklikleri kontrol altına almak üzere farmakoterapi (ilaç tedavisi)
Nihayetinde beyindeki sinir yollarında meydana gelen elektrofizyolojik anormallikleri toparlamak üzere Derin TMS (Transkraniyal Manyetik Stimulasyon) şeklinde özetlenebilir.

Tabi bazen anksiyete bozukluğu diğer tıbbi veya psikiyatrik durumlara eşlik edebilmektedir. Böyle durumlarda altta yatan sebebin tespiti ve tedavisi ana strateji olmalıdır.