Gerilim Tipi Baş Ağrısında Depresyon ve Kaygı Bozukluğu

Uluslararası Baş Ağrısı Topluluğuna göre, toplumda 118 farklı tip baş ağrısı görülmektedir. Bunlar arasında gerilim tipi baş ağrısı toplumda en sık rastlanan baş ağrısı çeşididir. Hafif semptomlarından dolayı fazla önemsenmez ancak şiddetli olanları günlük yaşamı aksatabilmektedir.

Gerilim tipi baş ağrısı nedir?

Gerilim tipi baş ağrısı, başın çevresini bir bant gibi saran, alın-şakak bölgelerinde ağırlık ve omuzlarda gerginlik oluşturan bir ağrı türüdür. Ağrı, migrendeki gibi arkadan öne doğru olabilir ancak başın geriye doğru çekilmesi hissi oluşturması ve zonklamanın bulunmamasıyla migrenden ayrılır. Ayrıca, gerilim tipi baş ağrısı başta stres olmak üzere kaygı ve korku sebepli ortaya çıkabilmektedir. Bu sebeple, gerilim tipi baş ağrısına psikiyatrik hastalıkların eşlik etme oranı oldukça yüksektir. Bunlar içerisinden kaygı bozukluğu ve depresyon, gerilim tipi baş ağrısı tanısı almış hastalarla ağrı çekmeyen gruba göre daha sık ilişkilendirilmiştir (Puca vd., 1999; Holroyd vd., 2000).

Gerilim tipi baş ağrısına eşlik eden rahatsızlıklar

Gerilim tipi baş ağrısına depresyon ve kaygı bozukluğunun eşlik etmesi bölgelere göre değişmektedir. Koreli vatandaşlarla yapılan ulusal düzeydeki bir çalışmada (Song vd., 2016) gerilim tipi baş ağrısının görülme oranı %21,2 olarak bulunurken Kuzey Amerika ‘da %20-40, Avrupa’da ise %35-78 aralığında bulunmuştur. Bölgeler arası yaygınlıkta kültürel etkenler, etnisite ve ekonomik statü etkili olabilmektedir. Kaygı bozukluğu ve depresyonun gerilim tipi baş ağrısına eşlik etme oranları da yine bölgeye göre değişim göstermektedir. Örneğin, İtalyan örnekleminde gerilim tipi baş ağrısı tanılı hastaların yarısında kaygı bozukluğu, üçte birinde depresyon görülürken, kuzey Amerika’da %17 ve %21 oranlarında görülmektedir.

Depresyon, kaygı ve gerilim tipi baş ağrısı

Depresyon ve kaygının eşlik ettiği gerilim tipi baş ağrısında, ağrının şiddetinin ve oluşturduğu yükün daha fazla hissedildiği rapor edilmiştir. Ayrıca, gerilim tipi baş ağrısı hastalarında koku fobisi (ozmofobi) ve ses fobisi (fonofobi) en az migren hastalarındaki kadar görülebilmektedir. Her iki fobi türünün de hastalığa eşlik eden depresyon ve kaygı durumlarını açıklayabileceği gözlemlenmiştir (Song vd., 2016)

Depresyon ve kaygı gibi psikiyatrik bozuklukların gerilim tipi baş ağrısına eşlik etmesi optimum tedavi için antidepresan grubu ilaçlarına ve farmakolojik olmayan alternatif tedavi yöntemlerine (bio-geri bildirim, akupunktur vb.) başvurulmasını gerektirebilmektedir (Freitag, 2013). Özellikle kronik olan gerilim tipi baş ağrısında trisiklik antidepresanların ve stres yönetimi terapisinin birlikte kullanımı hem ağrının şiddetini hafiflettiği hem de ağrı kesici ilaçların kullanımını azalttığı ortaya konmuştur (Holroyd vd., 2001).

KAYNAKÇA:

Song, T. J., Cho, S. J., Kim, W. J., Yang, K. I., Yun, C. H., & Chu, M. K. (2016). Anxiety and depression in tension-type headache: a population-based study. PloS one, 11(10), e0165316.
Puca, F., Genco, S., Prudenzano, M. P., Savarese, M., Bussone, G., D’Amico, D., … & Marabini, S. (1999). Psychiatric comorbidity and psychosocial stress in patients with tension-type headache from headache centers in Italy. Cephalalgia, 19(3), 159-164.
Holroyd, K. A., Stensland, M., Lipchik, G. L., Hill, K. R., O’Donnell, F. S., & Cordingley, G. (2000). Psychosocial correlates and impact of chronic tension‐type headaches. Headache: The Journal of Head and Face Pain, 40(1), 3-16.
Freitag, Frederick (2013). Managing and Treating Tension-type Headache. Medical Clinics of North America, 97(2), 281–292. doi:10.1016/j.mcna.2012.12.003
Holroyd, K. A., O’Donnell, F. J., Stensland, M., Lipchik, G. L., Cordingley, G. E., & Carlson, B. W. (2001). Management of chronic tension-type headache with tricyclic antidepressant medication, stress management therapy, and their combination: a randomized controlled trial. Jama, 285(17), 2208-2215.