İletim (Kondüksiyon) Afazisi

Wernicke bölgesi sağlam olduğu için hasta, gerek kulaktan duyduğu konuşmayı, gerekse okuduğu yazıyı anlayabilir. Broca bölgesi de sağlam olduğu için hasta söylemek istediği şeyi ifade edebilir. Yalnız konuşurken çok sayıda literal parafazi (kelime içinde seslerin yer değişimi) ortaya çıkabilir. Bu yüzden bazen bu hastalar yanlışlıkla Broca afazisi zannedilebilir. Bu afazi türünün ortaya çıkma sebebi Wernicke’den Broca’ya giden liflerde problem olmasıdır.

İletim (Kondüksiyon) Afazisi

İletim (Kondüksiyon) Afazisi hastaları telegrafik konuşur, daha çok isim kelime söylemekte zorlanırlar. Literal parafazi (kelime içinde seslerin yer değişimi) yapar ve düzeltmek için uğraşırlar. “Çeçik” dedilerse “çiçek” demek için uğraşırlar. Akıcı bir afazidir. Anlama büyük ölçüde korunmuştur.

Wernicke bölgesi sağlam, dolayısıyla hastanın anlaması iyi olduğu halde, bu bölgeyi Broca’ya bağlayan liflerdeki lezyon nedeniyle bu mesaj Broca bölgesine iletilemez, onun için de hasta duyduğu ve anladığı sözü tekrar edemez. Örnek olarak, bir zürafa resmi gösterdiğiniz ve ne olduğunu söylemesini istediğiniz, hafif düzeyde iletim afazili hasta şöyle konuşabilir: “Biliyorum, şimdi söyleyeceğim. Züf, züf, yok değil, zür, zür, züri, yok canım, bir dakika, söyleyeceğim, züf, züfir, züfire, yok, ay niye söyleyemiyorum, oysa biliyorum, bir dakika, züfera, yok olur mu, ne diyorum ben!”

Broca ve iletim afazilerinin literal parafazik konuşmaları arasında şu iki farkı gözleyebiliriz. İlk olarak; Broca afazililer her türlü kelimede literal parafazi yapabilirken, iletim afazililer bunu yalnız isim kelimelerde yaparlar. İkinci olarak da Broca afazisi literal parafazisini (kelime içinde seslerin yer değişimi) yapar, “züfera” diyip bırakabilir, oysa iletim afazili hasta illa ki kelimeyi doğru söylemek için literal parafazik yaklaşımlarını sürdürür. Nasıl olup da söyleyemediği konusunda şaşkınlık gösterir. Ayrıca Broca afazisi her söylediği kelime için “akıcı olmayan” telaffuz biçimini gösterirken, iletim afazileri, literal parafazi yaptıkları kelime dışında söylediklerini gayet akıcı söylerler.

Gördüklerini adlandırmaları bozuktur. İsimlendirme muayenesi yapılırken hastanın güçlük çekmeden doğru kelimeyi bulduğu, fakat bunu, ağzından art arda çıkan literal parafazik (kelime içinde seslerin yer değişimi) yaklaşımlarla söylemeye çalıştığı görülür. Bu yüzden, deneyimli olmayan biri, iletim afazili hastayı akıcı olmayan bir afazi ile (Broca ile) karıştırabilir. Ama akıcı olmayan afaziden farklı olarak bu hastalar kelimeyi ağızdan çıkarmanın motor gerçekleştirilmesinde güçlük çekmezler, hecelerin birbirine eklemlenmesi normal hızda gerçekleşir.

İletim afazisi hastaları içinden okuyabilir ama yüksek sesle okuyamaz. Bir yazıyı içlerinden okuduklarında rahatça anladıkları halde, aynı yazıyı yüksek sesle okumaları istendiğinde bunu yapamazlar; çünkü görsel mesaj okunup anlaşıldığı aktarıldığı halde, bu mesaj Wernicke – Broca arasındaki liflerde var olan lezyon dolayısı ile Broca alanına iletilemediği için, yüksek sesle söylenmesi mümkün olmaz. Bu hastalar yazı yazabilmelerine rağmen ama bozuktur. Bazen hasta bir türlü söyleyemediği kelimeyi yazar, karşısındakine gösterir, ama yine de söyleyemez.

Global Afazi

Zamanla Broca’ya veya Wernicke’ye dönüşmesi sebebiyle en kötü afazi türüdür denebilir. Çoğunlukla Broca’ya dönüşmektedir. Geniş Sol perisilviyende gerçekleşen geniş hasarlar en temel sebebi olmakla birlikte, MCA’nın kendisi tıkanır. Kol ve bacaklarda eşit derecede sağ taraflı inme gerçekleşmesi de diğer sebebidir. Ses çıkarmadan yoksun oldukları için kelime de söyleyemezler. Yani hem anlayamaz, hem de konuşamazlar. Anlama, tekrarlama, okuma, yazma ve gördüğünü adlandırma becerileri tamamen bozulur.