Kanser ve Psikoterapi

Psikoterapilerde genel amaç hastanın öz saygısını korumaya çalışmaktır. Bu sağlandığı takdirde stresin başa çıkılır düzeye indirilmesi ve kendilik imajının korunması da mümkün olabilmektedir. Sonuçta hastanın kontrol algısı yükselmekte ve anksiyetesi azalmaktadır.

Bu amaçla kırsal bölgelerde yaşayan hastalar için telefonla hastayı aramanın çok yararlı olduğu bildirilmektedir.

Yine bilgilendirici ve yol gösterici video kayıtlarının hastalar tarafından memnuniyetle karşılandığı gözlenmektedir.

Kanserli hastalarda psikoterapi, genellikle kriz müdahalesi olarak başlar. Eğer hasta fiziksel olarak iyiye giderse süreç olağan psikoterapötik girişim haline gelir. Hastaların büyük çoğunluğu kendilerini iyi hissettiklerinde psikoterapiye son vermek eğilimindedir. Ancak relaps ya da kriz durumlarında tekrar psikoterapiye başvurular. Bu durum tedaviye direnç olarak tanımlanamaz, olağan bir durumdur; çünkü tedavinin kontratı budur.

Hastanın en temel meseleleri yaşam süresinin azalmış olduğu ve yaklaşan ölüm gerçekleridir. Bu iki mesele her ne kadar birbiriyle ilişkili içinde olsa da farklı bağlamlarda ele alınırlar. Yaşam süresinin kısalığı üzerinde tartışılabilecek bir konudur. Diğer yaşam sorunlarının bir uzantısı olarak ele alınabilir. Ama ölüm tümüyle karanlık bir alandır. Burada dini inançları olan hastalara inançlarını rahatça egzersiz etme şansı tanınmalıdır.

İnanç taşımayanlarda ise birinci konudan sapılmamalı ve ölüm konusundan, hastayı bilgilendirme aşaması dışında, uzak durulmalıdır. Sürecin bir yerinde hastaların büyük çoğunluğu ikilemli de olsa ölümü kabul ederler, hatta bunu ister hale gelirler. Bu durumda ikilemin çözümsüz ve doğal olduğu ve de olduğu gibi kabullenilmesi gerektiği hem hekimin kendisi tarafından kabul edilmelidir hem de hasta ve yakınlarına bu anlayışla yaklaşılmalıdır.

Kanser hastalarında grup tedavisi oldukça yararlıdır. Böylece hastalara samimi ve sistematik bir destek teklif edilmekte, ayrıca hastaların bilgi sahibi olabilecekleri ve duygularını rahatça ortaya koyup nefes alabilecekleri bir ortam sağlanmaktadır. Gruplar değişik formatlarda olabilmektedir. Eğitsel gruplarda onkoloji servisinden bir görevli liderlik yapmakta, duygusal dışa vurumlara izin verilmemekte, salt bilgilendirme işlevi yerine getirilmektedir. Destek gruplarına ise psikiyatrist liderlik etmektedir. Bu gruplarda duygular ele alınır.

1997-2011 yılları arasında Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde yürüttüğüm destek gruplarının hastalarımın yaşam kalitesini önemli ölçüde yükselttiğine bizzat tanık olmuşumdur.