OKB’de Tedavinin Yaşam Kalitesi ve İşlevselliği Üzerindeki Etkisi

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), birçok alanın (iş, ev ve sosyal yaşam) işleyişinde önemli aksamalarla ilişkili bir durumdur ve bu durum günlük yaşamın önemli alanlarında ciddi anlamda bozulmaya yol açar. OKB için OKB’nin bozulmuş işlevsellik ve yaşam kalitesi (YK) ile ilişkisi göz önüne alındığında, kanıta dayalı tedavilerin iyileşmelere yol açıp açmadığını incelemek önem taşımaktadır.

Yaşam kalitesi (YK) mevcut yaşamdan ne kadar memnun olunup ne denli memnun olunmadığını kapsayan bir yapı iken, işlevsellik bireyin maksimum potansiyellerine kıyasla günlük yaşamın çeşitli alanlarında ne kadar iyi performans gösterebildiğiyle alakalıdır.

OKB’nin şiddeti; OKB’nin bir öz bildirim ölçeği olan Obsesif-Kompulsif Envanteri Revize (OKE-R) ve Yale-Brown Obsesif Kompulsif Ölçeği (Y-BOCS) ile ölçülmüştür.

Stabil dozda SRI kullanmakta olan OKB tanısı almış randomize 100 yetişkin katılımcı; maruz kalma ve yanıt önleme (EX / RP) tedavisi ve risperidon veya plasebo kullanımının karşılaştırıldığı klinik çalışmaya alındı. Katılımcıların SRI kullanımları aynı dozda kalırken, katılımcılar risperidon, EX / RP veya plasebo ile randomize edildi. Tedavi başlangıcında, tedavi devam ederken ve tedavi sonrasında hastaların OKB belirtileri ve YK / işlevsellikleri için değerlendirmeleri yapıldı.

Tüm katılımcılar ilaç yönetimi için psikiyatrist ile düzenli olarak bir araya geldi; risperidon veya plasebo alan kişiler 1-2 haftada bir psikiyatristi gördüler ve EX / RP alan hastalar tedavi sırasında 4 haftada bir psikiyatristi gördüler. Çok düzeyli modelleme ile tedavi süresince YK / işlevsellikteki değişiklikler değerlendirildi ve tedavi koşulları arasındaki değişiklikler karşılaştırıldı.

YK / işlevsellikte iyileşmeler, EX / RP tedavisi alanlarda risperidon tedavisi alanlara göre anlamlı olarak daha yüksekti. EX / RP, işlevsellik ölçeğinde plaseboya kıyasla daha iyi performans gösterdi ancak YK ölçeğinde anlamlı bir farklılık göstermedi.

Bireysel OKE-R’de daha fazla iyileşme, koşuldan bağımsız olarak YK / işlevsellikte daha büyük iyileşmelerle ilişkilendirildi. Birlikte ele alındığında, hem OKB hem de YK / işlevselliğin tedavi süresince düzeldiği ve OKB semptom şiddetindeki azalmanın YK ve işlevsellikteki iyileşmeleri öngördüğü görülmektedir. Buna ek olarak, Y-BOCS skorlarının tüm tedavi durumlarında YK’de orta derecede iyileşme sağladığı görülmüştür, böylece daha yüksek Y-BOCS skorları olanlar YK’de zaman içinde en büyük iyileşmeleri göstermişlerdir. YK / işlevsellikteki iyileşmeler OKB semptom şiddetindeki azalma ile ilişkilendirilmiştir.

Spesifik olarak, OKB semptomları daha yüksek olan hastalar daha kötü YK ve işlevsellik gösterme eğilimindedir. OKB şiddetinin YK ile ciddi negatif ilişkilerini göstermektedir.

KAYNAK:
Asnaani, A., Kaczkurkin, A. N., Alpert, E., McLean, C. P., Simpson, H. B., & Foa, E. B. (2017). The effect of treatment on quality of life and functioning in OCD. Comprehensive Psychiatry, 73, 7–14. doi:10.1016/j.comppsych.2016.10.004