P300 ve Temel Bileşenleri…

P300 yöntemi psikiyatrik hastalıkların ölçümünde ne gibi belirtiler ışığında bizlere yardımcı olmaktadır? Anksiyeteniz var ise elektrofizyolojik ölçümlerin bir türü olan P300 nasıl kullanılır?

Beynimizin önemli ve önemli olmayan uyaranları arasında ayrım yapma şeklinin bir ölçütü olan P300 iki temel bileşen(component) üzerinden incelenmektedir. Bu iki temel bileşen genlik(amplitude) ve gecikme süresi/latans(latency) olarak belirtilebilir. P300 genliği hedeflerin imkansızlığına göre değişirken, gecikme süresi/latans hedef uyaranı standart uyaranlardan ayırma zorluğuna göre değişir. Bilişsel yeteneği azalmış, psikiyatrik bozukluğa sahip hastaların büyük bir çoğunluğunda P300 genliği küçülürken latans da genellikle kısalmaktadır.

Anksiyetede P300…

Anksiyete, gündelik hayatta işlevsel olarak ihtiyacımız olan bir faktör olmasına karşılık anksiyete bozukluğu durumlarında kişilerdeki kaygı seviyesi ihtiyaçların önüne geçecek kadar yoğun olmaktadır. Anksiyete bozukluğu yaşanan kişilerde çoğunlukla karar mekanizması ön planda olmak üzere bilişsel süreçlerde de negatif belirtiler kendini göstermektedir. Yukarıda bahsettiğimiz P300 bileşenlerinden olan genlik anksiyete durumlarında küçülürken, gecikme süresi (latansı) de kısalmaktadır.

Travma Sonrası Stres Bozukluğunda P300…

İnsanı içsel süreçleri ve fiziksel olarak normalden fazla sarsan olayların genel bir tanımı olarak travma, ardı sıra pek çok sorunun da devamlılığına işaret etmektedir ve travmanın oluşturduğu tesir kolay geçmemektedir. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tanısı koyulmuş hastalar ile TSSB olmayan hastaların karşılaştırıldığı pek çok çalışmada P300 genliğinin düşük olduğu gözlenmiştir. P300 sonuçlarındaki bu azalmalar gerekli ve gerekli olmayan bilgiye ulaşımdaki; daha geniş perspektiften bakacak olursak dikkat ile alakalı azalmaların da göstergesi konumundadır.

Yaygın Anksiyete Bozukluğunda P300…

Bu bozukluk anksiyetenin aşırı, bulunulan duruma aykırı şekilde fazla ve yoğun olarak yaşanması durumudur. Yaygın anksiyete bozukluğuna sahip kişiler genellikle ortaya çıkan durumların negatif taraflarını ele alırlar ki bu durum dikkat ve öğrenme mekanizmaları üzerinde de olumsuz etkiler yarattığından; bozukluğa sahip bireylerin P300 genlik ve latansları normal anksiyete düzeyine sahip bireylere nazaran düşüklük göstermektedir.

Sonuç Olarak…

Anksiyete bozukluklarının görüldüğü anksiyete, yaygın anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu gibi psikiyatrik bozukluklarda P300 genliğinde ve latansında azalma görülmektedir. Bu durum yapılan pek çok araştırma ışığında yüksek P300 değerine sahip olmanın koruyucu bir duruma, düşük P300 değerine sahip olmanın ise risk faktörüne işaret etiiğine dair çalışmaları destekler niteliktedir.