Romantik İlişkilere Yönelik Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

Yazar Ezgi Trak ve Müjgan İnözü’nün araştırmalarında belirttikleri gibi; Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) bulaşma, kirlenme, düzenleme, kontrol, zarar verme-görme, cinsellik, dindarlık gibi farklı içeriklerde semptom türleri ve hastadan hastaya değişiklik gösteren bir bozukluktur. Kişilerarası ilişkilerin ve özellikle de romantik ilişkilerin bireylerin iyi oluş halleri üzerinde önemli bir rolünün olduğu aşikârdır. Eğer romantik ilişkiler tatmin edici bir haldeyse bu durum sıkıntı ve zorluklarla baş etme konusunda kişilerde koruyucu faktör görevi görür.

Klinik gözlemlerden yola çıkarak romantik ilişkilere yönelik iki farklı obsesif-kompulsif semptom türü belirlenmiştir. Bunlardan biri romantik ilişkilerde obsesyonel düşünmedir. Partnere duyulan sevgi ve partnerinin kendisine karşı duyduğu sevgiye dair obsesif şüpheleri barındırır. Bu tarz obsesyonlara sahip kişilerin içinde bulunduğu ilişkinin kendisi için uygun ilişki olup olmadığı gibi şüphelerle yoğun bir şekilde uğraştığı belirtilmektedir. Bu obsesyonlara sahip kişilerde genelde kontrol etme, onay arayışı ve karşılaştırma yapma gibi kompulsif davranışlar da eşlik ediyor olabilir.

Kişi sık sık kendi ilişkisiyle çevresinde gördüğü ilişkileri karşılaştırabilir, ilişkide partneri tarafından gerçekten sevilip sevilmediğine dair güvence arayabilir yahut partnerine karşı duyduğu sevginin gerçekliğini sürekli kontrol edebilir. Bu obsesyonların sonucunda oluşan kaygıyı giderme adına da partneriyle paylaştığı güzel anıları hatırlayıp zihninde canlandırma davranışları gösterebilir. Romantik ilişkilerde rastlanılan obsesif-kompulsif semptomların ikincisi ise tamamen partnere yönelik semptomlardır. Partnerin sosyal becerileri, mesleki yetkinliği, zeka düzeyi, bedensel görünüşü ya da ahlakına yönelik şüpheler ve obsesif düşünceleri barındırır.

Yine bu paternde de birincisinde olduğu gibi kontrol etme, güvence arama ve karşılaştırma kompulsiyonlarının eşlik ettiğini görebilmekteyiz. Kişi partnerinin yeterince güzel/yakışıklı, zeki, sosyal, yetenekli ve ahlaklı olup olmadığına dair düşüncelerle fazlaca meşgul olarak sosyal becerilerini ve/veya bedensel görünüşünü başkalarıyla karşılaştırma yahut onay arama kompulsiyonlarını gösterebilmektedir. Kişi bu düşünce ve davranışları sergilerken genellikle partnerini sevdiğini ancak duygularını sorgulamakta kendini durduramadığını hisseder. Aynı şekilde partnerinin birçok özelliğini diğer insanlarla kıyaslamanın etik olmadığını düşündüğü halde kendini bu sorgulamayı yapmaktan alamıyor olabilir.

Romantik ilişkilere dair bahsedilen bu tarz obsesif-kompulsif semptomlar sergileyen kişiler, genellikle bu belirtilerin; kabul edilmesinin zor olduğunu, rahatsız edici olduğunu ve bununla beraber utanç ve suçluluk duygularına sebebiyet verdiğini ifade etmektedirler.

Araştırmalar; romantik ilişkilere karşı gelişen obsesif-kompulsif semptom şiddeti arttıkça ilişkiden alınan doyum ve cinsel işlevsellik düzeylerinin negatif yönde etkilendiğine dikkat çekmektedir. Buna ek olarak romantik ilişki ve partner odaklı obsesif-kompulsif semptom şiddetinin; kişide depresyon, anksiyete ve stres düzeyleriyle oldukça ilintili olduğu konusunda sonuçlara varıldığını gösteren araştırmalar da mevcuttur.

Yapılan diğer bir araştırmaya göre ilişki merkezli OKB tanılı hastaların diğer OKB hastalarıyla çok benzer düzeylerde depresif semptom sergilediği sonucuna varılmıştır.