Şizofreni ve Yüz İfadelerini Tanıma

Yüz ifadelerimiz sözsüz bilginin en etkili sosyal ve duygusal ipuçlarını verir. Yapılan bazı çalışmalar, şizofreni hastalarının, yüz ifadelerini tanıma yeteneğinde bir bozukluğa sahip olduğunu göstermektedir. Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme ve EEG çalışmalarının çeşitli meta analizleri, şizofreni hastalarında yüz ifadelerini işlemede bozulmaların olduğunu tutarlı bir şekilde gözler önüne sermektedir.

2020’de yapılan güncel bir çalışmada, şizofreni ve sağlıklı erkek hastalarda duygu tanıma esnasında (korku, mutlu ve üzgün yüzleri gördüklerinde) ortaya çıkan olay ilişkili potansiyellerden (OİP) N170 ve P3a yanıtları incelemiştir. N170, yüz tanımayı değerlendirmek için kullanılabilir. N170’ın yüz işlemenin erken safhasını yansıttığı düşünülmektedir. Özellikle yeni uyaranlara karşı oluşan P3a dalgası ise spontan ve istemdışı dikkati yansıtmaktadır.

Çalışmada deneklere duygusal uyaran olarak nötr yüzlerin resmi, üzgün yüz resmi, mutlu yüz resmi ve korkulu yüz resmi gösterilmiştir Deneklere, nötr yüz (hedeflerin) resimlerini gördüklerinde fare düğmesine tıklamaları söylenmiştir. Burada hastaların yüz ifadelerini hangi aşamada tanıdığı ya da tanımadığı ne zaman uyarana cevap verdiği ya da vermediği incelenebilmektedir.

Şizofreni hastalarının sağlıklı deneklere göre nötr yüzlere, bilateral olarak anlamlı derecede daha küçük N170 genlikleri gösterdikleri görülmüştür. Her iki grupta da duygunun (korkulu, mutlu ve üzgün yüzler) N170 üzerinde önemli bir ana etkisi bulunamamıştır. Şizofreni grubu, korkulu ve mutlu yüzlere yanıt olarak kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha küçük bir P3a genliğine sahipti. Ancak üzgün yüzlere yanıt olarak gruplar arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Şizofreni hastalarında, korkulu ve mutlu yüzlere verilen düşük P3a genliğinin hastaların duygu tanıma eksiklikleri ile ilişkili olabileceği tahmin ediliyor.

Özetle, bu çalışma şizofreni hastalarında korkulu ve mutlu yüzlerde anlamlı P3a azalmaları olduğunu ve duygu tanıma sırasında OİP’in üzgün yüzlere verdiği yanıtlarda anlamlı bir grup farkı olmadığını ortaya koymuştur.

Sonuç olarak; Şizofreni hastalarında bazı yüz ifadelerinin işlenemeyişi, kişilerarası etkileşimlerde büyük ölçüde sorun yaratan bir faktör olabilir. Bu durum şizofreni hastalarının, sosyal becerilerindeki bazı bozulmaların altında yatan bir neden olabilir.

KAYNAK:
Onitsuka, T., Spencer, K. M., Nakamura, I., Hirano, Y., Hirano, S., McCarley, R. W., … Niznikiewicz, M. A. (2020). Altered P3a Modulations to Emotional Faces in Male Patients With Chronic Schizophrenia. Clinical EEG and Neuroscience.