Telepsikiyatri Uygulamalarına Kısa Bir Bakış

“Telepsikiyatri” kavramı kısaca, video konferans teknolojisi yoluyla bir zihin sağlığı uzmanı tarafından zihin sağlığı hizmetlerinin sağlanması olarak tanımlanmaktadır.

Telepsikiyatri uygulamaları, tedavi boşluğunu azaltmak ve özellikle izole durumda bulunan hastaların uzman zihin sağlığı hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak için oldukça umut verici bir yaklaşımdır. Zihin sağlığı hizmetlerinde telepsikiyatri yaklaşımının kullanımı bilimsel olarak sağlam kanıtlara dayanmaktadır. Klasik klinik ortamına entegre edilmesi durumunda yeterli ampirik temellere sahip görünen telepsikiyatri hizmetlerinin, gelecekte araştırma ve uygulamaların odak noktası haline gelebileceğini göstermektedir. Kanıta dayalı bakıma erişimi artırmak için mental sağlık hizmetlerinin sunulmasına yönelik yenilikçi yaklaşımlara acilen ihtiyaç bulunmaktadır.

Bütün dünyayı etkisi altına almış olan yeni tip koronavirüs (COVID-19) pandemisi, bireylerin fiziksel temas ortamından kaçınmalarının salgının hızlı yayılımının önüne geçilmesi noktasında önem arz etmektedir. Fiziksel temasın en aza inmesi için salgının görüldüğü her ülkede ve ülkemizde kendi kendine karantina önlemleri alınmaktadır. Bu önlemler kapsamında sağlık hizmetlerine erişim de sınırlı hale gelmiş bulunmaktadır. Telepsikiyatri hizmetinin henüz bu salgın ortaya çıkmadan önce araştırmalara konu olmasının temelinde sağlık hizmetlerine ve bakıma erişimde ortaya çıkan eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasıdır. Kırsal bölgelerde yaşayan veya fiziksel hareketi kısıtlı olan bireylerin sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak adına geliştirilen bu sistem, teknoloji ve tıp alanlarındaki hızlı değişimlerle beraber günden güne büyümektedir. Bu uygulamalardaki ilerlemelerle beraber büyük sağlık kuruluşları sağlık hizmetlerini genişletmek için telepsikiyatri sistemlerine hızlı bir şekilde entegre olmaktadır.

Teknolojik olarak güncel ve uygun sistemlerin kullanıldığı telepsikiyatri uygulamalarının mental sağlık çalışmalarında yüz yüze tedaviler kadar etkililiğinden henüz tam olarak söz edilemeyecek bir pozisyonda bulunmalarına karşılık çoğu çalışma elde edilen sonuçlar hususunda telepsikiyatrinin işe yararlığını ortaya koymaktadır. Yapılan çalışmalar hem hastaların hem de doktorların/uygulayıcıların uygulamalardan memnun kaldığını göstermektedir. Her ne kadar uygulayıcılar telepsikiyatrinin barındırdığı sınırlandırmaları göz önünde bulundurarak, terapötik uyum süreçleri üzerinde olumsuz bir etki oluşturabileceği kaygısını taşısalar da yapılan çalışmalar telepsikiyatrinin tedavi sonuçlarının güvenirliği açısından yüz yüze tedaviler ile kıyaslanabilir seviyede olduğunu belirtmektedir.

Telepsikiyatri uygulamaları alanında yapılan çalışmaların büyük bir çoğunluğu, hastaların tanımlayıcı istatistiklere sahip nicel öz bildirim anketlerine verdiği yanıtları özetlemekte ve telepsikiyatri hizmetlerinden yüksek memnuniyet duyduklarını bildirmektedir. Sağlık hizmetlerine erişimin kolay olması ve randevulara riayet edilmesi hususundaki olumlu sonuçlar hem hastaların hem uygulayıcıların memnuniyetlerini arttırmaktadır. Önceden yüz yüze tedavi görmüş bireyler ile yapılan bir telepsikiyatri çalışmasında, hastaların kendilerini rahat hissettikleri ve uygulamadan memnun kaldıkları sonuçları elde edilmiştir. Hatta yapılan hiçbir çalışma telepsikiyatri değerlendirmelerinin yüz yüze değerlendirmelerden daha az güvenilir olduğuna dair güçlü kanıt sağlamamıştır. Genel olarak, telepsikiyatri ve yüz yüze tedavi yoluyla yapılan zihin sağlığı müdahaleleri benzer tedavi sonuçlarıyla sonuçlanmaktadır.

KAYNAK:
Hubley, S., Lynch, S. B., Schneck, C., Thomas, M., & Shore, J. (2016). Review of key telepsychiatry outcomes. World journal of psychiatry, 6(2), 269–282. https://doi.org/10.5498/wjp.v6.i2.269