TMS Ne Kadar Sürede Etki Eder?

Transkranyal Manyetik Uyarım (TMS)’ın ne kadar sürede etki ettiğiyle ilgili kesinleşmiş bir bilgi olmamasına rağmen yapılan çalışmalar bize fikir vermektedir. Yine de tedaviden ne kadar sürede fayda sağlanacağı tedavi yöntemine, hastalığın seyrine ve kişiye göre değişebilmektedir.

Depresyon hastalarıyla yapılan 5 farklı çalışmada sağ ya da hem sağ hem sol prefrontal kortekse düşük frekansta (1 Hz) iki hafta boyunca uygulanan tekrarlayan TMS (rTMS) sayesinde ölçülen depresyon skalasında %26’dan %42’ye doğru artan bir gelişme gösterilmiştir.

TMS ile yapılan çalışmaların çoğunda antidepresan tedavisi 2 hafta sürmektedir. Bu süre ilaçlarda ise daha fazladır (6-8 hafta). rTMS’nin 4 haftalık uygulama sonundaki etkisine bakan az sayıda çalışma 3. ve 4. haftalarda gelişme gözlendiğini göstermiştir.

rTMS çoğu çalışmada haftanın her günü uygulanmaktadır. Fakat tedavide uygun sıklığın ne olduğuyla ilgili çok az bilgi vardır. Pratikte bu aralık gün içerisinde birden fazla seans ile hafta içerisinde 2-3 seansa kadar değişebilmektedir.

rTMS’nin etkinliğiyle ilgili çalışmalar tedavinin kesilmesinden 4-6 ay sonra semptomlarda tekrarlama olabileceğini göstermektedir.

Denemelerde kritik değerlendirme noktası 3 haftadır ve hasta depresyon skalasında en az %30’luk bir iyileşme göstermeli ya da aktif tedaviye geçilmelidir. Genelde 3 hafta süren minimum iyileşme süresi bazı hastalarda daha uzun olabilmektedir. Duygudurum belirtilerinde 4 hafta içinde herhangi bir değişiklik olmazsa, TMS’ye klinik yanıtın olmadığı varsayılmaktadır. Eğer hastada olumlu değişimler varsa ve bu değişimler 12 haftadan sonra da devam ediyorsa TMS tedavisinin işe yaradığı söylenebilir.

Amerika’da 42 klinikte depresyon tedavisi için TMS uygulaması alan 307 hastada retrospektif bir araştırma yapılmıştır. Hastaların klinik belirtileri tedavinin başında, tedaviden maksimum fayda görüldüğü 2. haftada ve 6. haftada klinisyen tarafından ölçülmüştür. Hastalar ortalama 28 seans TMS tedavisi almış, tedavi ortalama 42 gün sürmüş ve hastaların neredeyse tamamında sol prefrontal kortekse uyarım yapılmıştır. Sonuçlara göre hastaların %58’i tedaviye yanıt vermiş, %37’sinde ise tamamen iyileşme sağlanmıştır. Tedavi öncesinde depresyona bağlı belirtilerden daha az etkilenen hastalarda ve yaşı daha genç olanlarda tedavinin daha iyi sonuç verdiği görülmüştür.

Depresyonu olan yaşlı bireylerde yapılan çalışmalarda prefrontal alanda atrofi varsa rTMS’nin antidepresan etkisinin azaldığı gösterilmektedir. Bu sebeple rTMS’nin yaşlı bireylerde görülen depresyonda daha az etkili olduğuyla ilgili görüşler bulunmaktadır.

TMS ile yapılan çalışmalar devam ettikçe ve klinik uygulamada kullanımı arttıkça tedaviden ne kadar sürede fayda görüldüğüyle ilgili daha kesin bilgilere ulaşılabilecektir.