Yeni bir öğrenme biçimi olarak unutma

Yaşarken sayısız anı yaratıyor ancak çoğunu unutuyoruz. Neden? Sanılanın aksine anıların zayıflaması kötü bir şey olmayabilir. Bilim insanlarına göre unutma öğrenmenin yeni bir şeklini temsil ediyor bile olabilir.

Nature Reviews Neuroscience’tan bilim insanları spesifik anılara ulaşım yeteneğimizin çevresel öngörülebilirlik ve geri dönüşe bağlı olduğunu ileri sürüyor. Unutma, bir kusur olmaktan çok çevreyle etkileşmenin işlevsel bir yolu olabilir.

İçinde yaşadığımız ve devamlı değişen dünyada, unutmanın daha esnek davranışlar geliştirme ve karar verme konusunda faydalı olabileceği bir gerçek. Eğer edindiğimiz anılar, içinde bulunduğumuz ortama uyumlu değilse onları unutmak bizim için iyi olabilir. Bilim insanları önemli anıları tutmak için önemsiz olanları unutmayı öğrendiğimize inanıyor. Her ne kadar unutma bilgi kaybına yol açsa da giderek artan sayıda çalışma; unutmanın, en azından belli vakalar için, hafızanın kaybından değil, hafızanın erişim yeteneğinin değişiminden kaynaklandığını gösteriyor.

Dr. Ryan: “Anılar engram hücreleri adı verilen hücre topluluklarında depolanır, başarılı bir geri çağırma süreci bu toplulukların yeniden aktivasyonunu içerir. Unutma sürecinde engram hücreleri aktive olmaz. Anılar hala aynı yerde durmaktadır ancak spesifik topluluklar aktive edilemedikçe geri çağırılamazlar. Tıpkı anılarınız bir kasada kilitliymiş ama sizin anahtarınız yokmuş gibi.”

“Yeni teorimize göre unutma engram hücrelerinin ulaşılabilir formdan ulaşılamaz forma geçmesini içeren bir yeniden yapılandırma süreci. Unutma hızı çevresel faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterdiği için unutmanın çevrenin öngörülebilirliğe göre anılara ulaşılabilirliği değiştiren bir öğrenme formu olduğunu öne sürüyoruz.”

Dr. Frankland da ekliyor: “Unutma beynimizde çeşitli yollarla olur ancak hepsi engram hücrelerine ulaşılabilirliği zorlaştırır.”

Patolojik olarak unutmanın söz konusu olduğu hastalıklar hakkında şöyle söylüyorlar: “Önemli bir nokta şu ki: Doğal unutma süreci geri dönüşümlü bir süreç, Alzheimer gibi hastalık süreçlerinde ise bu geri dönüşüm mekanizmaları engram hücrelerine ulaşımı önemli derecede azaltacak şekilde zapt ediliyor ve patolojik hafıza kaybı yaşanıyor.”

KAYNAK:
– New Theory Proposes Forgetting Is Actually a Form of Learning, Neuroscience News.