Zekâ

Genel kabul görmüş bir tanımı yoktur. Ben bu yazıda zekâ testlerinin ölçtüğü ruhsal aygıt parçası olarak kabul edeceğim.

Toplum aynı sorulardan müteşekkil testlere tabi tutulduğunda %68; 90-110 arasında IQ (Intelligence Qutient) gösterir. İki uçta kalan alanlar ise soldaki daha düşük skorlar mental retardasyona sağdaki yüksek bölge ise üstün zekâya tekabül eder.

Üstün zekâ ve yaratıcı güç

Üstün zekalıların ve yaratıcı gücü yüksek olanların ortak özellikleri vardır.

Uyaranlara daha hızlı cevap verirler.
Aynı uyarana hemen hemen aynı tepkiyi gösterirler. (Erp değişkenliği azdır)
Beyin ağırlıkları fazladır.
Sinir ileti hızları yüksektir.
Mental işlevler yaparken metabolik hız düşüktür. Yani mental işlemler için fazla enerji harcamazlar.
Kısa sürede karar verirler.
Yüksek motivasyona sahiptirler
Öğrenmeye isteklidirler.
Kognitif disinhibisyon gösterirler. Yani birden fazla uyaranı aynı anda fark ederler.
Beyin içi bağlantılar artmıştır. (Artmış interkonektivite)
Yenilik arayışı gösterirler.
Bilişsel fleksibiliteleri fazladır. Yani, dikkatlerini bir uyarandan başkasına çevirme yeteneklerli yüksektir.
Çalışma belleği (working memory) yani işlemlerin geçiçi olarak tutulup gerekli değişikliklerin yapıldığı hafıza bileşeni yüksek kapasiteye sahiptir.
Yaratıcı güç bir problemin çözümünde faklı yeni ve etkinli bir yol keşfetmek denektir.
Alkolizm, bipolarite, Sch, yaratıcı güç ile ilişkili bulunurken, otizm yüksek IQ ile bağlantılı bulunmaktadır.

Zeka genetik yapı ve çevre faktörleri

Zeka hem doğal (genetik) hem de çevresel faktörlerin etkisindedir.

Eğitimle ve çocukluk yollarındaki olanaklarla ilintili olarak Hipokampal hafıza işlevleri öğrenmeyle artarken diğer alanlar genetik ağırlıklı gibi gözükmektedir.

Kabaca, zeka %60 genetik,%40 çevresel faktörlerden etkilemektedir.

Zeka ve damgalama

Zekânın bütün bunların yanında sosyal ortam ile ilişkisine dair tarihi bir anekdot da dikkatleri çekmektedir. İngiliz psikolog Sir Cyril Burt, IQ’nun tamamen genetik yollar ile aktarıldığını iddia etmiş ve buna kanıt olarak 16 eş yumurta ikizinin zekâ düzeylerinin aynı olduğunu söylemiştir. İngiliz milli eğitim sisteminin bu bilgiler ışığında tasarlanması aynı zekâ düzeylerine sahip öğrencilerin ortak sınıflarda eğitim görmesi sonucunu doğurmuş ve bir ayrımcılık meydana getirmiştir. Bu ayrımcılık durumuna muhalif olan bir gazetecinin yürüttüğü araştırmalar sonucunda yapılan çalışmanın gerçek olmadığını ortaya çıkarmıştır.