Zihinsel Zaman Yolculuğu

Northwestern Medicine tarafından yürütülen bir çalışma ile hafızadan sorumlu beyin ağına Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS) uygulaması yapılarak kişilerin karmaşık fakat gerçek olayları hatırlama oranlarında artış sağlanmıştır.

Araştırmacılar katılımcılara günlük görevler esnasında belleğimizin nasıl çalıştığını göstermek adına bir takım günlük etkinlik videoları izletmişlerdir. Yapılan çalışmanın sonucu bellek türlerini ölçme ve manipüle etmenin mümkün olduğuna işaret etmektedir.

Araştırmacılardan Melissa Hebscher, “Günlük olarak farklı yerler, insanlar ve nesneler gibi birçok unsuru içeren karmaşık olayları hatırlamamız gerekiyor. Karmaşık, gerçekçi olaylar için hafızanın beyin stimülasyonu kullanılarak güvenli ve cerrahi müdahale gerektirmeksizin geliştirilebileceğini gösterebildik.” demiştir.

Current Biology dergisinde yayınlanan bu çalışma kontrollü bir laboratuvar ortamında sağlıklı genç yetişkinler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma TMS yönteminin, beyin hasarı ve nörolojik bozukluklardan kaynaklı hafıza kayıplarında da hafızanın geliştirilmesi noktasında kullanılabileceğini göstermektedir.

Çalışmada TMS seanslarının hemen ardından fMRI (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme) kullanılarak beyinleri taranan denekler eş zamanlı olarak hafıza görevleri gerçekleştirmişlerdir. Çalışma katılımcılarına resimler veya kelime listeleri değil belleğin günlük olarak nasıl çalıştığını daha yakından kopyalayan video klipler (örneğin çamaşırları katlamak veya çöpleri çıkarmak gibi) izletilmiştir.

Yapılan TMS seansları sonrasında katılımcılar bir oyuncunun giydiği gömlek rengi, arka planda bir ağacın varlığını belirlemek gibi video kliplerin içeriği hakkındaki soruları daha doğru yanıtlamışlardır.

Ayrıca çalışmada, TMS’nin anıların daha yüksek kalitede eski haline getirilmesine yol açtığı görülmektedir. Hebscher’in belirttiğine göre eski haline getirme süreci beynin orijinal bir olayı tekrarladığı veya yeniden yaşadığı zamana denk gelmektedir ve TMS uygulamasının ardından, bir kişinin video izlerkenki beyin aktivitesi, aynı videoyu hatırladığındaki beyin aktivitesine çok benzemektedir.

Hebscher, “Bu yüzden hatırlama bazen ‘zihinsel zaman yolculuğu’ gibi hissedilebilir. Bulgularımız, stimülasyonun beyindeki bu ‘zihinsel zaman yolculuğunu’ geliştirdiğini ve hafıza doğruluğunu geliştirdiğini gösteriyor. Bu bulguların, gerçek dünya hafızasını iyileştirmenin güvenli ve etkili yollarının geliştirilmesi için etkileri var.” ifadesini kullanmaktadır

KAYNAK:
Hebscher, M., Kragel, J. E., Kahnt, T., & Voss, J. L. (2021). Enhanced reinstatement of naturalistic event memories due to hippocampal-network-targeted stimulation. Current Biology, 31(7), 1428-1437.